HOE doen we dat dan, inclusief samenwerken?
Omgaan en samenwerken met verschillen kan een grote uitdaging zijn. Hoe communiceer je met die ene collega die heel anders is, met die afdeling die hele andere vergadernormen heeft, met die netwerkpartner die zich vastbijt in regels en procedures terwijl jij…. Diversiteit gaat om de mix van verschillen. Inclusie gaat over hoe we met deze mix omgaan.
Korte interventies
Wij faciliteren korte interventies in verschillende vormen om tot inclusievere samenwerkingen te komen. Denk aan trainingen en keynotes. Wil je vervolgens zelf aan de slag met je team? Dan is het Jam Cultures Spel de perfecte tool om vlieguren te maken en het daadwerkelijk te gaan (be)leven. De Jam Cirkel, zoals beschreven in het boek Jam Cultures, van Jitske Kramer vormt de leidraad van onze interventies.
PODCAST BNR Nieuwsradio & Jitske Kramer:
SAMENWERKEN MET MENSEN DIE ANDERS ZIJN
JAM CIRKEL
Het proces dat zich ontvouwt wanneer we in het moment samen met elkaar iets creëren, samenwerken, noemen wij jammen. Het resultaat noemen we Jam Cultures, jamculturen. Het proces heeft Jitske Kramer samengevat in de Jam Cirkel. Inclusie is de basis en het resultaat van jammen. Je doet het met iedereen, hoort iedereen, en het werkt alleen als iedereen zijn eigen geluid mag geven en durft te geven.
Om de flow van de Jam Cirkel te vinden, werken we met verbinding en onderscheid, zoeken we de onderlinge machtsbalansen op, gebruiken we de verschillende waarheden, vertrouwen we in elkaar en het proces en doen we dit met lef en samen.
INCLUSIEVE VAARDIGHEDEN, KENNIS EN ATTITUDE
Bij elke stap in dit proces hebben we inclusieve competenties nodig. In onze Jam Cultures training gaan we hiermee aan de slag. Met aandacht voor begrijpen (theorie), voelen (reflectie) en doen (vaardigheden). Met welke vaardigheden en attitude we werken, vind je hieronder terug in de flow van de Jam Cirkel.
“Over een manier van samenwerken, leven en zijn, waarbij iedereen tot zijn of haar recht komt. Daar hoort geluk bij, maar ook verdriet. Hoop en angst. Macht en onmacht. Inclusie.”
DE FLOW VAN DE JAMCIRKEL
Jammend samenwerken kent de volgende flow. Het mooie van dit proces is dat we het voortdurend snel doorlopen, zelfs in de twee minuten waarin we samen naar het koffieapparaat lopen. En dat we het tegelijkertijd in langere golfbewegingen met elkaar doorleven. In het Jam Cultures spel doorloop je via allerlei vraagkaarten deze cirkel. In de Jam Cultures training leer je de theorie en vaardigheden van elke stap van de Jam Cirkel.
Geniet van alles wat zich aandient. Wees je niet-neutrale prettige en onprettige zelf. Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder. Geniet van anderen. Werk en dans. Stel je open voor anderen en vind wat je vindt.
En dan, wow. Ervaar je een verschil. Bij de ander. Groot of klein. Je routine wordt doorbroken.
Verschillen roepen emoties op. Mooie of lelijke. Angsten over macht en ranking. Over wie de baas gaat zijn en over mogelijk moeten veranderen. Erken dat er emoties zijn. Als je je verloren voelt of aangevallen, als je het niet weet, blijf open en alert en zorg intussen ook goed voor jezelf. Je hoeft niet overal op te reageren. Het is nu belangrijker te voelen waar je bent, waar je staat, dan te weten waar je bent. Laat staan dat je moet weten waar je heen moet en hoe je dit moet bereiken. Het weten komt later. Holding space.
Als je angst voelt, of boos wordt, als het zweet in je handen staat, zoek naar manieren om je emoties te laten zakken, zodat je weer helder kunt zien en denken. Adem bewust wat trager en dieper. Ontspan je lichaam, terwijl je spieren zich willen spannen. Voer heel bewust je eigen innerlijke dialoog en luister naar alle emoties en oordelen die zich aandienen: welke behoefte is gefrustreerd? Welke aanname werd getriggerd? Welk verlangen heb je? Waarmee heb je hulp nodig? Als je boosheid voelt, erken die dan en luister naar de overtuigingen en waarden die geraakt zijn. Ga ervan uit dat je de ander wellicht niet goed begrepen hebt. Je stapt als het ware uit je eigen gedoe van emoties en oordelen. Je kijkt naar je eigen film als een toeschouwer. Pas als het volume van je eigen innerlijke geschreeuw en gescheld omlaag gaat, komt er langzaam rust en ruimte voor de beleving en bedoelingen van de ander.
En dan merk je dat je vanuit een open mind met nieuwsgierigheid en verwondering naar de ander kunt luisteren. Omdat je nog niets hoeft op te lossen. Verbaas jezelf.
Onderzoek de verschillen, overeenkomsten en alle mogelijke invalshoeken met open hart en open ogen. Ook als wat je ziet je hart breekt, ook als je agressie voelt. Er zijn zoveel manieren om de wereld te zien en ervaren. Onderzoek alle mogelijkheden vanuit verwondering. Wees nieuwsgierig vanuit compassie en de erkenning dat in alles een waarheid zit en dat iedereen stukjes van die waarheid bij zich draagt. Dus niet luisteren vanuit oordelen, aannames en interpretaties. Dit wil overigens niet zeggen dat je alles klakkeloos van de ander aanneemt of het ermee eens moet zijn. Je blijft kritisch en helder observeren en denken, om alle perspectieven te leren kennen, voelen en begrijpen. Je valt je eigen overtuigingen aan. Je vraagt of er iemand is die er anders over denkt. Of er nog perspectieven zijn die onderbelicht zijn. Twijfel aan je eigen gedachten, waarnemingen en conclusies. Je hoeft het (nog) niet te weten.
En dan merk je dat je de situatie van meerdere kanten kunt ervaren, voelen en begrijpen.
Nu is het tijd om af te spreken hoe samen verder te werken, te leven, te zijn. Is er een gezamenlijk verhaal te maken? Zijn de verschillende ideeën, behoeften, belangen en verlangens verenigbaar? Wat spreken we concreet af? Soms gaat het om praktische beslissingen over waar we ons geld aan gaan besteden. Soms gaat het om morele of esthetische keuzes en stellingnames. In dit creatie-, besluitvormings- en onderhandelingsproces, speelt macht en ranking altijd een belangrijke rol. Gaan we samen voor het hoogst haalbare?
We zoeken overigens niet naar afspraken voor de eeuwigheid. Tijdelijkheid past bij jammen. Inclusie is een opeenstapeling van tijdelijke, werkbare afspraken waarin iedereen zich kan vinden en die ook weer kunnen veranderen. Wanneer we komen tot een gezamenlijke oplossing waaraan mogelijk nog niemand eerder had gedacht, dan jammen we de sterren van de hemel, komen we in een flow, hebben we synergie en is 1 plus 1 meer dan 3. Wanneer dit niet lukt, moeten we zoeken naar elegante manieren waarop iedereen verder kan met zijn leven.
En dan handelen we naar wat we hebben besloten. Genieten van elkaar, onszelf en het leven.
“En dan handelen we naar wat we hebben besloten. Genieten van elkaar, onszelf en het leven.”
Samenvattend gebruiken we de Jam Cirkel als methode voor het ‘HOE doen we dat dan, inclusief samenwerken’ en de acht inclusie principes als aandachtsgebieden voor het ‘WAT we moeten doen, waar we op moeten letten’. Het overzicht van de principes kun je hier downloaden.
Meer weten over inclusief samenwerken?
Verder lezen over inclusie & diversiteit? Bekijk dan ook:
En bekijk ook onze diversiteitstraining voor organisaties.
